راویان حدیث غدیر خم

بسم الله الرحمن الرحیم

راویان حدیث غدیرخم از صحابه پیغمبر

صحابه پیغمبر که ابتدای نام آنها با "حرف الف" شروع می شود  

 (شماره 1 قبلاً آورده شده)

2 - ابوعلى انصارى "گفته شده که نامبرده در سال 37 در صفین کشته شده" لفظ او بطور مسند در ص 35 از کتاب " المناقب " خوارزمى باسناد از ثویر بن ابى فاخته از عبد الرحمن ابى لیلى از پدرش چنین مندرج است : پدرم گفت : پیغمبر صلى الله علیه و آله در روز خیبر پرچم را بعلى بن ابى طالب علیه السلام داد و خداى تعالى خیبر را بدست على علیه السلام گشود - و در روز غدیر خم او را بپا داشت و بمردم اعلام فرمود که او "یعنى على علیه السلام" مولاى هر مرد و زن از اهل ایمان خواهد بود، و ابن عقده حدیث غدیر را باسناد خود در " حدیث الولایه " و سیوطى در " تاریخ الخلفاء " ص 114 و سمهودى در " جواهر العقدین " از ابو لیلى مذکور نقل نموده اند.

3 - ابو زینب بن عوف الانصارى - لفظ روایت او در جلد 3 " اسد الغابه " ص 307 و در جلد 5 ص 205 و در جلد 3 " الاصابه " ص 408 از اصبغ بن نباته و در جلد 4 ص 80 از " حدیث الولایه " ابن عقده - از طریق على بن حسین عبدى از سعد اسکاف از اصبغ نقل شده و حدیث مناشده "سوگند دادن" - امیرالمومنین علیه السلام را بحدیث غدیر خم در روز رحبه نیز ذکر فرموده که از جمله کسانیکه ضمن مناشده گواهى بان داده اند ابو زینب را نامبرده است و قریبا لفظ حدیث را ملاحظه خواهید فرمود انشاء الله تعالى.

4 - ابو فضاله انصارى - نامبرده از اهل بدر است و در جنگ صفین با امیرالمومنین على علیه السلام بوده و کشته شده است این شخص در روایت اصبغ بن نباته که در جلد 3 " اسعد الغابه " ص 307 و جلد 5 " حدیث الولایه " ص 205 ثبت شده از جمله کسانى است که در روز رحبه براى على علیه السلام بحدیث غدیر شهادت داده است و قاضى بهلول بهجت در تاریخ آل محمد صلى الله علیه و آله ص 67 او را در شمار روایان حدیث غدیر ذکر نموده است.

5 - ابو قدامه انصارى یکى از کسانى است که روز رحبه طرف مناشده و سوگند امیر المومنین على علیه السلام بوده، طبق مندرج در جلد 5 " اسد الغابه " ص 276 نقل از ابن عقده باسنادش از محمد بن کثیر از فطر و ابن جارود از ابى الطفیل از نامبرده که در روز رحبه شهادت داد براى على علیه السلام و در "حدیث الولایه" ابن عقده و "جواهر العقدین" سمهودى و در جلد 4 " الاصابه " ص 159 "که او نیز از حدیث الولایه ابن عقده نقل نموده" از طریق محمد بن کثیر از فطر از ابو الطفیل روایت نموده که او گفت نزد على علیه السلام بودیم که آنجناب فرمود قسم بخدا میدهم کسانى را که روز غدیر خم حضور داشته و شاهد بر این امر بوده اند "تمام حدیث بعدا ذکر میشود" در کتاب نامبرده مذکور است که ابو قدامه انصارى از کسانى است که بداستان غدیر خم در آنروز شهادت داد.

6 - ابو عمره بن عمرو بن محصن انصارى - ابن اثیر در جلد 3 " اسد الغابه " ص 307 حدیث مناشده امیرالمومنین على علیه السلام را در کوفه و شهادت ابو عمره نامبرده را بحدیث غدیر ذکر نموده و ابن عقده در کتاب خود " حدیث الولایه " حدیث مزبور را از او روایت نموده است.

7 - ابو الهیثم بن التیهان "در سال 37 در صفین شهادت یافته" حدیث او در کتاب " حدیث الولایه " تالیف ابن عقده و در " نخب المناقب " جعابى موجود است و در مقتل خوارزمى در شمار راویان حدیث غدیر از صحابه ذکر شده است و در " جواهر العقدین " سمهودى از فطر و ابى الجارود از ابى الطفیل شهادت او را از خود نامبرده در روز مناشده بحدیث غدیر خم ذکر نموده اند و در تاریخ آل محمد صلى الله علیه و آله ص 67 نامبرده در شمار راویان حدیث غدیر ذکر شده است.

8 - ابو رافع قبطى آزاد شده رسول خدا صلى الله علیه و آله - حدیث او را ابن عقده در " حدیث الولایه " و ابوبکر جعابى در " نخب " روایت نموده اند و خوارزمى در مقتل خود او را در شمار راویان حدیث غدیر از زمره صحابه ذکر نموده است.

9 - ابو ذویب خویلد "یا خالد" پسر خالد بن محرث الهذلى "نامبرده از شعراى زمان جاهلیت و عصر اسلام است و در خلافت عثمان درگذشته" ابن عقده در " حدیث الولایه " و خطیب خوارزمى در فصل چهارم از مقتل امام سبط علیه السلام حدیث غدیر را از او روایت کرده اند.

10 - ابوبکر بن ابى قحافه تیمى "وفات : سال 13 هجرى" ابن عقده باسناد خود در " حدیث الولایه " و ابوبکر جعابى در " نخب " و منصور رازى در کتاب خود "که در موضوع غدیر نوشته است" حدیث غدیر را از او روایت نموده اند و شمس الدین جزرى در " اسنى المطالب " ص 3 او را در شمار راویان حدیث غدیر از صحابه ذکر نموده است.

11 - اسامه بن زید بن حارثه کلبى نامبرده در سال 54 هجرى در سن هفتاد و پنجسالگى در گذشته" - حدیث او در موضوع غدیر خم در " حدیث الولایه " و در " نخب المناقب " مذکور است.

12 - ابى بن کعب انصارى خزرجى - "سید القراء - یعنى از بزرگان قاریان و حافظان قرآن بوده - "وفات او در یکى از سالهاى 30 تا 32 هجرى واقع شده و نسبت بسال وفات او جز این نیز ذکرى شده است" ابوبکر جعابى در " نخب المناقب " باسناد خود حدیث غدیر خم را از او روایت کرده است.

13 - اسعد بن زراره انصارى - ابن عقده در " حدیث الولایه " از محمد بن فضل بن ابراهیم اشعرى از پدرش از مثنى ابن قاسم حضرمى از هلال بن ایوب صیرفى از ابن کثیر انصارى از عبد الله بن اسعد بن زراره از پدرش اسعد بن زراره مذکور حدیث غدیر را از رسول خدا روایت نموده و ابوبکر جعابى در " نخب " و ابو سعید منصور سجستانى در " کتاب الولایه " از ابى الحسن احمد بن محمد بزاز صینى "چینى" باملاء او در ماه صفر سال 394 ضبط نموده که گفت : ابوالعباس احمد بن سعید کوفى حافظ در سال 330 حدیث نمود و ابوالحسین محمد بن محمد بن على شروطى بما خبر داد و گفت که ابوالحسین محمد بن عمر بن بهته. و ابو عبد الله حسین بن هارون بن محمد قاضى صینى "چینى" و ابو محمد عبد الله بن محمد اکفانى قاضى بما خبر داده گفتند که : احمد بن محمد بن سعید بما خبر داده گفت که : محمد بن فضل بن ابراهیم اشعرى براى ما حدیث نمود "تا آخر سند مذکور که ابن عقده آورده - و شمس الدین جزرى در " اسنى المطالب " ص 4 نامبرده را در شمار راویان حدیث غدیر از زمره صحابه ذکر نموده است.

14 - اسماء بنت عمیس خثعیمه - ابن عقده در " حدیث الولایه " باسناد خود از او روایت نموده است.

15 - ام سلمه - زوجه پیغمبر صلى الله علیه و آله - ابن عقده از طریق عمرو بن جعده بن هبیره از جدش از ام سلمه این روایت را آورده که ام سلمه گفت : رسول خدا صلى الله علیه و آله در غدیر خم دست على علیه السلام را گرفت و او را بلند نمود تا بحدى که سفیدى زیر بغل او را دیدم. آنگاه فرمود : هر کس من مولاى اویم : على علیه السلام مولاى او است. سپس فرمود : اى مردم. من دو چیز گران و نفیس در میان شما وامیگذارم. کتاب خدا و عترت من، و این دو هرگز از یکدیگر جدا نمیشوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند. و این روایت را سمهودى شافعى در " جواهر العقدین " بنابر مندرج در ص 40 " ینابیع الموده " آورده و شیخ احمد بن فضل بن محمد باکثیر مکى شافعى در " وسیله المال " از طریق ابن عقده از ام سلمه بهمین الفاظ روایت نموده است.

16- ام هانى بنت ابى طالب سلام الله علیهما - نامبرده گفت : رسول خدا صلى الله علیه و آله از حج خود بازگشت تا در غدیرخم فرود آمد، سپس در آن هواى گرم ایستاد و خطبه خواند و پس از بیان خطبه فرمود اى مردم... "تا آخر حدیث". این روایت را بزار با ذکر سند در مسند خود از ام هانى ثبت کرده و سمهودى شافعى "بنابر آنچه قندوزى حنفى در ص 40 " ینابیع الموده " ذکر نموده" آنرا از نامبرده روایت نموده و ابن عقده نیز باسناد خود در - " حدیث الولایه " این حدیث را از ام هانى آورده است.

17 - ابو حمزه انس بن مالک انصارى خزرجى - خدمتکار رسول خدا صلى الله علیه و آله "که در سال 93 هجرى در گذشته است" خطیب بغدادى در جلد 7 تاریخش در ص 277 و ابن قتیبه دینورى در " المعارف " ص 291 و ابن عقده در - " حدیث الولایه " باسناد خود از مسلم ملائى از انس، و ابوبکر جعابى در " نخب - خود " و خطیب خوارزمى در مقتل، و سیوطى در "تاریخ الخلفاء" ص 114 بطریق طبرانى، و متقى هندى در جلد 6 " کنز العمال " ص 154 و ص 403 از عمیره بن سعید از انس، و بدخشى در " نزل الابرار " ص 20 از طریق طبرانى و خطیب، این حدیث را از نامبرده روایت نموده اند، و در " اسنى المطالب " جزرى ص 4 نامبرده در شمار راویان حدیث غدیر ذکر شده است. 

منبع: الغدیر ج 1